به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، نشست علمی با عنوان «پژوهش‌های نوین پیرامون سخنان حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین درایتی، استاد درس خارج این حوزه، در مرکز تخصصی علوم دینی ائمه‌اطهار(علیهم‌السلام) برگزار شد.
این نشست علمی، به بررسی ویژگی‌های منحصر به فرد و ابعاد مختلف نهج‌البلاغه به عنوان یکی از آثار برجسته اسلامی و دینی اختصاص داشت.
حجت‌الاسلام والمسلمین درایتی به تحلیل و تبیین جنبه‌های مختلف این کتاب گران‌سنگ و تاثیر آن بر دنیای اسلام پرداخت و ابعاد علمی و معنوی آن را مورد بررسی قرار داد.
تاریخچه تألیف نهج‌البلاغه و تأثیرات آن
استاد دروس خارج حوزه علمیه خراسان به تاریخ تالیف نهج‌البلاغه اشاره کرده و گفت: مرحوم سید رضی، در مقدمه نهج‌البلاغه توضیح می‌دهند که در ابتدا مشغول نگارش مجموعه‌ای دیگر بودند، اما پس از گردآوری کلمات حضرت علی(علیه‌السلام)، با پیشنهاد برخی دوستان، تصمیم گرفتند که کتابی مستقل برای جمع‌آوری سخنان حضرت امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) به رشته تحریر درآورند.
وی تأکید کرد: این اثر، هرچند گران‌سنگ است، اما تنها بخشی از سخنان امام علی(علیه‌السلام) را شامل می‌شود و پس از سید رضی، دیگران اقدام به تکمیل و گسترش آن کرده‌اند.
زیبایی و فصاحت نهج‌البلاغه؛ ویژگی‌هایی برجسته و منحصر به فرد
حجت‌الاسلام والمسلمین درایتی با تأکید بر زیبایی، گیرایی و فصاحت نهج‌البلاغه اظهار کرد: این کتاب از دیگر آثار ائمه به‌ویژه در زمینه بلاغت و فصاحت تفاوت بسیاری دارد.
وی افزود: کلام حضرت علی(علیه‌السلام) در نهج‌البلاغه به دلیل شرایط خاصی که حضرت در سخنرانی‌های عمومی داشتند، از زیبایی و تأثیرگذاری ویژه‌ای برخوردار است، حضرت امیر(علیه‌السلام) در خطبه‌های عمومی می‌توانستند کلمات خود را به شکل نظام‌مند و با تاثیرگذاری بیشتر بیان کنند، در حالی که سایر ائمه(علیهم‌السلام) بیشتر در موقعیت‌های پرسش و پاسخ بودند و فرصت چنین سخنرانی‌هایی نداشتند.
استاد دروس خارج حوزه علمیه خراسان، همچنین به شباهت‌های موجود میان خطبه‌های امام علی(علیه‌السلام) و امام رضا(علیه‌السلام) در زمینه توحید اشاره کرد و گفت: در این حوزه، کلمات امام علی(علیه‌السلام) با خطبه‌های امام رضا(علیه‌السلام) هم‌خوانی بسیاری دارد که نشان‌دهنده صحت این مطلب است.
گیرایی نهج‌البلاغه و تاثیر آن در جهان اسلام
حجت‌الاسلام والمسلمین درایتی در بخش دیگری از سخنان خود به تاثیرات جهانی نهج‌البلاغه اشاره و خاطرنشان کرد: نهج‌البلاغه تنها برای شیعیان نیست بلکه به عنوان فخر اسلام در نزد اهل سنت نیز مورد توجه قرار دارد.
وی در این خصوص به تجربیات خود در همایش‌های بین‌المللی اشاره کرد و گفت: اهل سنت نیز به نهج‌البلاغه ارادت ویژه‌ای دارند و بسیاری از آن‌ها از دوران تحصیل با این کتاب آشنا هستند.
حجت‌الاسلام والمسلمین درایتی خاطره‌ای از گفت‌وگو با یکی از اساتید الازهر مصر را، نقل کرد که اظهار کرده بود، من از دوران دبیرستان با نهج‌البلاغه آشنا شدم و نهج‌البلاغه نه تنها فخر شیعه، بلکه فخر اسلام است.
وی با اشاره به حضور اساتید مختلف در همایش‌های بین‌المللی، اظهار کرد: مکرر پیش می‌آمد که اساتید به بحث و گفت‌وگو درباره نهج‌البلاغه می‌پرداختند و می‌دیدم که چقدر اهل سنت به این کتاب علاقه‌مند هستند.
مضامین بدیع نهج‌البلاغه و ویژگی‌های آموزشی آن
حجت‌الاسلام والمسلمین درایتی در ادامه به مضامین بدیع و آموزنده نهج‌البلاغه اشاره کرد و افزود: یکی از ویژگی‌های خاص این کتاب، مباحث حکمرانی دینی است که در آن به تفصیل به مسائل مربوط به حکومت و مملکت‌داری پرداخته شده است. علاوه بر نامه‌های معروف حضرت به مالک اشتر، بسیاری از نامه‌های نهج‌البلاغه در دوران حکومت امام علی(علیه‌السلام) به کارگزاران وی نوشته شده است که منابع غنی برای مطالعه مسائل حکومتی و دینی به شمار می‌روند.
وی همچنین به اهمیت مباحث حقوق بشر و کرامت انسانی در نهج‌البلاغه تأکید کرد و گفت: مباحث مربوط به حقوق مخاصمات، حقوق بشر و شرایط اجتماعی در نهج‌البلاغه به اندازه‌ای مطرح شده که در دیگر منابع کلامی و دینی کمتر می‌توان چنین مباحثی را یافت.
حجت‌الاسلام والمسلمین درایتی همچنین به ابعاد دیگر نهج‌البلاغه اشاره کرد و اظهار داشت: حضرت علی(علیه‌السلام) در این کتاب به مفاهیمی چون توحید، نبوت، قیامت، زهد، تقوا، دنیا و حق خلافت پرداخته است و در این زمینه‌ها سخنان بسیار تاثیرگذاری دارند.
نهج‌البلاغه و مسائل اجتماعی سیاسی
این استاد حوزه علمیه خراسان در ادامه به ابعاد اجتماعی و سیاسی نهج‌البلاغه پرداخت و آن را منبعی غنی برای بررسی مسائل اجتماعی معرفی کرد و گفت: حضرت علی(علیه‌السلام) در خطبه‌های مختلف، به ویژه در فتنه‌های بزرگ، نقش کلیدی ایفا کرده و همواره دغدغه اصلی ایشان حفظ کیان اسلام بوده است، لذا نهج‌البلاغه می‌تواند به عنوان یک منبع راهبردی برای تحلیل و مدیریت مسائل اجتماعی و سیاسی امروز مورد استفاده قرار گیرد.
وی در این خصوص به خطبه چهارم نهج‌البلاغه اشاره کردند وی افزودند: در این خطبه، حضرت علی(علیه‌السلام) به وضوح به فتنه‌های بزرگ پس از رحلت پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) اشاره کردند و با بصیرت خاص خود به شرایط موجود پرداختند، در حالی که اجازه سوء استفاده به دشمنان اسلام نمی‌دهند.
مفاهیم زنده و به‌روز نهج‌البلاغه
حجت‌الاسلام والمسلمین درایتی به تازگی و زنده بودن مفاهیم نهج‌البلاغه اشاره کرد و تأکید کرد: این کتاب هرگز کهنه نمی‌شود و معارف آن برای تمام دوران‌ها و شرایط اجتماعی قابل استفاده است. مطالب نهج‌البلاغه می‌تواند به عنوان یک الگو برای تصمیم‌گیری‌های اجتماعی و سیاسی در عصر حاضر مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
وی به نمونه‌هایی از خطبه‌های حضرت علی(علیه‌السلام) اشاره کرد و آن‌ها را کاملاً منطبق با شرایط روز دانست و با اشاره به خطبه ۱۲۹ نهج‌البلاغه گفت: مفاهیم آن در این زمانه نیز به شدت مرتبط و کاربردی است. در این خطبه، حضرت علی(علیه‌السلام) به موضوعات مختلف اجتماعی و اقتصادی پرداخته و هشدارهایی درباره وضعیت زمان خود ارائه کرده‌اند، حضرت در این خطبه به مردم یادآوری می‌کنند که شما در زمانه‌ای زندگی می‌کنید که در آن خیر و نیکی به سرعت رو به زوال است و شریعت و فریب شیطان در حال گسترش است. در این شرایط، حضرت از مردم می‌خواهند که خود را از چنگال دنیا و طمع‌های شیطانی رهایی بخشند.
لازم به ذکر است؛ این نشست علمی با استقبال گسترده‌ای از سوی طلاب و اساتید حوزه علمیه خراسان همراه بود و به عنوان یک فرصت ارزشمند برای بررسی ابعاد مختلف نهج‌البلاغه و شناخت بهتر این اثر گران‌سنگ دینی و فکری قلمداد شد.
نظر شما